Kaddisj.com – Nathan Englander (Valérie)

Nadat Larry’s vader overleden is, logeert hij tijdelijk bij zijn zus in Memphis om samen met haar en een handjevol familie en vrienden uit de joodse gemeenschap te rouwen. Maar Larry heeft zijn geloof afgezworen en voelt er niets meer voor om de joodse tradities en gebruiken na te leven, tot wanhoop van zijn orthodoxe zus.
Als ze hem er op het einde van de rouwperiode op wijst dat het zijn plicht is om elke dag acht keer de kaddisj op te zeggen als eerbetoon aan hun vader, en dit gedurende elf maanden, voelt Larry daar weinig voor.
Ten einde raad bijt zijn zus hem toe dat hij het zelf maar moet uitzoeken, zolang het maar gebeurt. Larry neemt haar advies ter harte en na een beetje rondsurfen komt hij op kaddisj.com terecht, een website waarop hij tegen betaling een student die Chemi heet, inhuurt om in zijn naam elke dag acht keer de kaddisj op te zeggen. Jaren later heeft Larry zijn moderne levensstijl afgezworen en is hij Sjoeli geworden, een Gemore-leraar (rebbe) in de jesjiva (Talmoed school) waarin hij zelf opgegroeid is. Op een dag voert hij een gesprek met Gavriël, een leerling die recent zijn vader verloren heeft, en die zo zijn eigen redenen heeft om ook de kaddisj niet te willen opzeggen (net als hij destijds). Dit zet een stroom van gebeurtenissen in werking waardoor Sjoeli bijna zijn baan, zijn gezin, maar vooral zijn verstand dreigt te verliezen en waarbij het verleden hem met rasse schreden inhaalt. Zal hij Chemi terugvinden en zal deze bereid zijn tot een omgekeerde kinjan zodat hij opnieuw met opgeheven hoofd de wereld tegemoet kan treden?

Kaddisj.com is beslist een boek zoals ik er nog niet veel gelezen heb! Het is zowel absurd als geniaal waardoor je soms de voeling met de werkelijkheid dreigt te verliezen.

In deze satirische roman leven we mee met het personage van Larry terwijl die de zondebok van de familie geworden is omdat hij in opstand kwam tegen zijn geloof. Wat later verbazen we ons over Sjoeli die zijn leven op de rails gekregen heeft, maar waarbij het verleden hem blijft achtervolgen. Hij gaat dan ook bijzonder ver in zijn pogingen om te proberen om de misstappen van vroeger recht te zetten. Naar het einde toe komt hij ook erg naïef over, maar aangezien de joodse gemeenschap zich zo sterk afschermt van moderne technologie, nieuws en sociale media, ben ik er van overtuigd dat hij echt geen idee had waarin hij onbewust verzeild geraakt was.

Nathan Englander laat af en toe bewust de moderne samenleving keihard botsen met de joodse tradities en gebruiken. Hij stelt allerlei zaken uit zowel de moderne maatschappij als uit de joodse gemeenschap aan de kaak.
Verder heeft Englander mijn kennis over de joodse religie en gebruiken sterk geüpdatet. Hij hanteert hierbij een soort van cynische humor, maar zonder het geloof in het belachelijke te trekken of iemand voor het hoofd te stoten.

De uitgebreide beschrijvingen van de aan religie gerelateerde dromen vond ik soms wel wat te diepgaand en niet eenvoudig om te verteren.

Het enige wat ik jammer vind, is het ontbreken van een lijst met woordverklaringen en vertalingen van de woorden in het Hebreeuws en Jiddisch. Ze zijn zeker een meerwaarde voor het boek en van de meeste kan je de betekenis wel afleiden, maar er zijn er te veel om ze allemaal op te zoeken…

Ik kan dit boek warm aanbevelen als je geïnteresseerd bent in religie, zingeving en levensbeschouwing.