Een tragisch verhaal – Jo Claes (Valérie)

Op een hete zondagmiddag wordt hoofdinspecteur Thomas Berg opgeroepen omdat er een lijk gevonden werd in de vijvers van de Parkabdij in Heverlee, dicht bij het Huis van de Polyfonie. Op het eerste zicht wijst alles op zelfmoord en ook de onderzoeksrechter en de rest van het team volgen gretig die hypothese, maar Berg is niet overtuigd. Het duurt dan ook niet lang voor hij het onomstotelijke bewijs in handen heeft dat Marcel Heymans vermoord werd.
Maar wie wou een vriendelijke professor muziekgeschiedenis van drieënzestig jaar, zonder vijanden, uit de weg hebben? Is het misschien zijn meer dan twintig jaar jongere vrouw Mieke Vanderwegen waarmee hij nog geen jaar getrouwd was? Of heeft de discussie met zijn collega en vriend Boudewijn Teniers over de aankoop van een uniek en zeer waardevol vijftiende-eeuws chansonnier er iets mee te maken? Heymans twijfelde aan de echtheid ervan en vermits de Alamire foundation met behulp van sponsoring voor de aankoop in moest staan, was dit voldoende stof voor discussie. Experts werden geraadpleegd, maar waren die wel zo eerlijk en onbevooroordeeld?
Of heeft zijn dochter Esther er iets mee te maken? De actrice die de hoofdrol van Jokaste zal vertolken in het toneelstuk Koning Oidipous van theatergezelschap De Spieghel, is getrouwd met Marc Teniers, de zoon van Boudewijn Teniers. Hij is zelfstandige en zijn bedrijf zit in financiële moeilijkheden.
Verdachten en motieven genoeg, maar toch verloopt het onderzoek moeizaam. Gelukkig leidt Sophocles’ tragedie (ondanks de tegenstrijdigheden) in combinatie met enkele koude Martini’s op het terras van café Kaminsky, tot de perfecte cocktail om Berg een duwtje in de rug te geven.

Een tragisch verhaal heeft de titel zeker niet gestolen, het is ook écht een tragedie. Jo Claes toont met deze misdaadroman dat hoewel er een moordonderzoek centraal staat, een verhaal niet altijd een thriller hoeft te zijn om goed bevonden te worden. Want het verhaal is geniaal opgebouwd rond de tragedie Koning Oidipous van Sophocles. Mijn kennis van de Griekse mythologie werd meteen grondig geüpdatet en wie zich hier ook voor interesseert, zal de uiteenzettingen in dit verhaal zeker niet saai vinden.
Het verhaal van Koning Oidipous staat bol van de paradoxen en ook in het moordonderzoek stuiten Berg en zijn team op een kluwen van tegenstrijdigheden. Maar omdat een paradox eigenlijk een schijnbare tegenstrijdigheid is, merkt Berg na een tijdje pas dat niets is wat het op het eerste zicht lijkt. Ik citeer: ‘Als een stelling oorspronkelijk niet klopt en bij nader inzien wel, dan houdt een paradox op te bestaan en komt het er op aan om door de schijn heen te kijken en de achterliggende waarheid te ontdekken.’
En zoals in elke Griekse tragedie volgt er ook in het onderzoek een peripetie die een heel ander licht op de zaak werpt.

Op de cover van het boek prijkt een kunstwerk dat op het terras van café Kaminsky staat aan de Tiensepoort in Leuven. Het werk heet ‘Madame K.’ en is geïnspireerd op een schilderij van Félicien Rops: La dame au cochon of ook wel Pornocratès genoemd (een afbeelding ervan staat achteraan in het boek). Er zijn echter wel wat – zowel opvallende als onopvallende – verschillen tussen het beeldhouwwerk en het schilderij van Rops. Zo is op het schilderij van Rops bijvoorbeeld de vrouw geblinddoekt, draagt zij een hoed, lange handschoenen en netkousen en zit het varken neer in plaats van rechtop te staan. Zij heeft ook geen ramshoorns op het hoofd. Tijdens het onderzoek vallen die kleine verschillen Berg pas systematisch op. Hij kan dan ook niet zoals wij dat wel kunnen, rustig beide kunstwerken naast elkaar leggen om te vergelijken.
Leggen we de link met Oidipous dan verwijt Teiresisas (de blinde ziener) Oidipous op een bepaald moment dat hij blind is terwijl hij wel kan zien. Soms zijn mensen expres blind omdat ze de waarheid niet onder ogen willen komen. Of ze laten zich dankbaar als blindgeleide honden op een dwaalspoor brengen. Anderzijds kan het zijn dat we de dingen vanuit een bepaald oogpunt bekijken en merken we later pas dat er meerdere invalshoeken zijn waarvoor we blind waren of die ons gewoonweg niet eerder opgevallen zijn…

Een tragisch verhaal is zeker een aanrader voor wie naast van een vleugje misdaad ook van Griekse mythologie en filosoferen houdt!