De jongen die wilde mislukken – Angela Wals (Valérie)

Angela en Thomas hun relatie is nog pril als Thomas haar vertelt over zijn jeugdzonden. Op zijn zeventiende heeft hij met een paar vrienden enkele gewapende overvallend gepleegd. Hij en zijn vrienden werden opgepakt en ze kregen een gevangenisstraf die ze in een jeugdinrichting uitzaten.
Ondertussen is hij de vader van hun dochter van vier en leiden ze een stabiel gezinsleven. Het verhaal laat Angela echter niet los. Ze vraagt zich af waarom hij overvallen begon te plegen terwijl de wereld aan zijn voeten lag. Hij had net zijn vwo-diploma behaald en hij werd toegelaten op het conservatorium om er piano te gaan studeren. Waarom had hij alles op het spel gezet en het ook echt verloren?
Angela kan het zich moeilijk voorstellen dat de lieve, zachtaardige Thomas die zij kent, de vader van haar dochter, ooit met een pistool mensen had bedreigd, mishandeld en hun geld afhandig had gemaakt. Daarbij bevatten Thomas’ herinneringen zwarte gaten of ze zijn troebel. Met behulp van stukken uit het gerechtelijk dossier, getuigenverklaringen en literatuuronderzoek, reconstrueert Angela stap voor stap de overvallen. Eén voor één zoekt ze alle slachtoffers en mededaders op om hun kant van het verhaal te horen en te vergelijken met wat Thomas haar verteld heeft. Op die manier hoopt ze een antwoord te vinden op de vraag die op ieders lippen brandt: waarom wilde Thomas per se mislukken?

Met De jongen die wilde mislukken maakt Angela Wals een verrassend debuut als auteur. Wals is journaliste en maakt handig gebruik van haar ervaring en skills om de nodige informatie te verzamelen en te verwerken in dit boek. De invalshoek is gedurfd en origineel. Niet iedereen staat zo stevig in zijn schoenen om een waargebeurd verhaal te vertellen waarin je partner en jij zelf de hoofdrol spelen. Daarbij gaat ze – met de toestemming en bereidwillige medewerking van haar vriend – diens criminele verleden van naaldje tot draadje uitspitten.

Het verhaal is goed onderbouwd. Wals heeft uitgebreid aan research gedaan. Zowel de daders als slachtoffers werden geïnterviewd en er werd een uitgebreide socio-emotionele kaart gemaakt gaande van de omgeving waarin Thomas opgegroeid is (het Spijkerkwartier), tot de band met zijn ouders, broer en zus en hoe ze functioneerden als gezin.
Op een bepaald moment zoekt ze in de literatuur naar redenen waarom iemand een gewapende overval zou willen plegen. De meest voor de hand liggende is uiteraard geld en ook de kick die het geeft, maar in The Thought Gang van Tibor Fischer ziet het hoofdpersonage dit net iets anders. Daar dit me sterk bijgebleven is, wil ik zowel de humor als de ironie ervan graag met jullie delen. Ik citeer: ‘Het plegen van de perfecte bankroof is een vorm van hogere filosofie, mits correct uitgevoerd. We zorgen voor spanning. We zorgen voor vermaak. We stimuleren de economie. En een bankoverval is een illusie. Je neemt het geld mee, maar waar komt het uiteindelijk terecht? Bij een bank. Wij nemen het mee naar buiten voor een beetje frisse lucht.’

De jongen die wilde mislukken verwijst naar het feit dat Thomas op een bepaald moment in zijn leven er bewust voor gekozen heeft dat hij wou mislukken. Zijn gezin, school, pianoles, de padvinders, de band waar hij in speelde, zijn Turkse en Marokkaanse vrienden op straat en in het jeugdhuis, cannabis… al deze factoren samen leidden tot die ene beslissing die voor altijd diepe sporen zou nalaten in zijn verdere leven.

Dit boek is een aanrader voor iedereen die zich altijd afgevraagd heeft wat er in het hoofd van een dader omgaat en waarom iemand een overval zou willen plegen. Het bekijkt de dingen uit verschillende standpunten en leidt soms tot verrassende inzichten.