Universalis – Marco Malvaldi (Valérie)

Milaan 1493: Terwijl Leonardo di ser Piero da Vinci aan een standbeeld van een paard werkt voor zijn opdrachtgever Ludovico De Moor (hertog van Bari en heer van Milaan), wordt er op het Paradeplein (het binnenplein voor diens kasteel) een dode man gevonden. Terwijl meester Ambrogio Varese da Rosata het overlijden toeschrijft aan een door de wind overgebrachte nog onbekende ziekte, en daarmee volop paniek zaait, weet Leonardo wel beter. De man is vermoord. Gestikt, maar op een manier die geen sporen nalaat. Leonardo Da Vinci staat voor een raadsel. Nadat de wachters van Ludovico de Moor het huis van het slachtoffer grondig ondersteboven gekeerd hebben, komen er allerlei frauduleuze zaken aan het licht waar zowel arm als rijk nauw bij betrokken zijn, en komt zelfs messer Leonardo zelf even in nauwe schoentjes te staan…

Universalis is een speciaal boek. Het werpt een blik op het leven van Leonardo Da Vinci die op dat moment van middelbare leeftijd is en al behoorlijk wat aanzien verworven heeft in Milaan. Da Vinci stond niet alleen bekend als kunstenaar, maar ook als muzikant, filosoof, anatoom en wetenschapper. Maar zaken waar men niet meteen een logische verklaring voor vond, werden in de Middeleeuwen echter maar al te vaak in verband gebracht met magie of de duivel. Da Vinci werd door zijn enorme wetenschappelijke inzichten daardoor zowel bewonderd als gewantrouwd. Ze vonden hem maar een vreemde snuiter. Met zijn ideeën en gedachten was hij zijn tijdsgenoten immers ver vooruit, en dat kon toen van het ene op het andere moment tegen je gebruikt worden.

Bij aanvang is het niet meteen duidelijk waar het verhaal naartoe gaat en moet je je concentratie er goed bijhouden om de personages met hun lange adellijke titels uit elkaar te kunnen houden. Maar gaandeweg ontvouwt het echte verhaal zich en wordt Leonardo Da Vinci in de functie van zowel wetsdokter als hoofdinspecteur gedwongen. Dit maakt het verhaal meteen heel wat interessanter. Zonder dit aspect zou het verhaal nogal droog zijn.

Vooraan in het boek vind je een overzicht van alle personages met hun titel en een woordje uitleg. Dat is echt wel een must aangezien er zo veel adellijke personen met ellenlange titels in voorkomen dat je anders compleet verloren zou lopen in de wirwar van Milanese en Franse edellieden en hun hofhouding.

Op literair vlak vind ik het leuk dat elke overgang van het ene naar het andere deel begint met de laatste zin of een zinspeling op de laatste zin van het vorige deel, waarbij het volgende deel zich in een geheel andere setting afspeelt en met andere personages.

De titel Universalis verwijst naar ‘Uomo Universale’ oftewel de homo universalis: een kunstenaar (man of vrouw) die begaafd is op verschillende terreinen. Het is een zeer beroemd werk van Da Vinci waarop een naakte man afgebeeld is in een cirkel waarbij de armen en benen meerdere keren en op verschillende hoogtes afgebeeld zijn en waarmee de veelzijdigheid van de mens benadrukt wordt. Da Vinci zelf werd beschouwd als een homo universalis samen met o.a. Aristoteles.

Universalis is een speciaal boek voor elke liefhebber van geschiedenis, wetenschappen, kunst, of van de kunstenaar zelf.