De uitverkorene – Igor Znidarsic (Marloes)

De grens tussen gezond en doorgeslagen is soms zo klein…

Wat gebeurt er wanneer een fanatiekeling te ver doorslaat in zijn geloof of hobby? Juist; dan bestaat de kans dat de veiligheid van de maatschappij in het geding komt. Igor Znidarsic heeft dat in De uitverkorene goed begrepen. In een verhaal dat dicht bij de werkelijkheid blijft, beschrijft hij hoe een seriemoordenaar kon ontstaan. Zijn verhaal gaat, naar eigen zeggen, verder dan louter de whodunit die menig thriller vertolkt.

Znidarsic start zijn verhaal bij rechercheduo Joris en Bianca. Ze worden gebeld door Folkert Lefevre en hij vertelt hun dat hij met een fors probleem zit: ‘Een man vertelde dat hij Lizy had ontvoerd en dat ik haar in mootjes gehakt voor mijn deur kon vinden als ik niet deed wat hij zei.’ Het onderzoeksduo kan aan de slag met een opdracht die al snel veel verder blijkt te gaan dan louter de ontvoering van Lizy. Bianca stort zich vol overgave op de opdracht, terwijl ze tegelijkertijd met lede ogen toeziet hoe haar huwelijk met Peter steeds slechter wordt. Bij haar ontstaat de vraag welke keuze ze moet maken: werk of huwelijk.

In eerste instantie biedt de roman van Znidarsic niets nieuws. Het perspectief vanuit een hard werkende rechercheur die haar eigen huwelijksleven op springen ziet staan is allesbehalve uniek in thrillers. Ook de reden achter de ontvoering van Lizy is niet nieuw: vaders bedrijf was betrokken bij een massaontslag. Lange tijd lijkt De uitverkorene dan ook op geen enkele wijze te inspireren: het in eerste instantie enkelvoudig ogende perspectief versimpelt het verhaal en bij vlagen wordt de lezer belaagd met overbodige details: ‘Of zouden de twee niet afgewassen borden en kopjes op het aanrecht, die ze in een flits heeft waargenomen, iets betekenen?’

Znidarsic probeert Bianca diepgang te geven door iets over haar verleden te vertellen, maar echt landen doet dit niet. Bianca’s geschiedenis krijgt te weinig kans in het huidige verhaal om écht aan te slaan. De soms te grote tijdsprongen lijken hierbij de medeveroorzaker. Waar Znidarsic enerzijds passages heel gedetailleerd weergeeft, slaat hij op andere momenten grote delen in de tijd over. Dit veroorzaakt een leeg gevoel bij de lezer: het verhaal landt niet.

In het tweede deel van het verhaal, De buitenste duisternis, lijkt dit zeker niet te veranderen. Znidarsic verlegt zijn perspectief en laat Hendrik aan het woord. In noodtempo gaat hij door de jeugdperiode van de jongere en informeert hij de lezer over het gelovige gezin waarin de man opgroeide. Informeert. Want ervaren doet de lezer niet.

Toch wordt de roman met de komst van Hendrik interessant. Langzaam onthult Znidarsic de thematiek in het verhaal en komt hij tot de essentie: de ontwikkeling van een seriemoordenaar. In het derde en vierde deel van dit boek komt het verhaal pas echt tot zijn recht. Znidarsic combineert de twee perspectieven en zet diverse verhaaltechnische elementen in om de spanning te verhogen. Tijdsprongen, flashbacks en cliffhangers maken het verhaal aantrekkelijk en de thematiek komt stukje bij beetje beter naar voren. Hoewel clichématigheden door het verhaal blijven sijpelen, kruipen ze wel meer naar de achtergrond: het verhaal zelf krijgt meer aandacht.

In de slotpassages blijft de lezer verdwaasd achter. De uitverkorene is een boek waar je, na een valse start, lekker bij kunt gruwelen.