Ferrara – Bert Wagendorp (Marloes)

Was Ventoux écht nodig?

Een paar jaar na het succesvolle Ventoux komt Bert Wagendorp met een vervolg op het bijzondere verhaal: Ferrara. De roman gaat, net als de eerdere roman, over de vrienden Bart, Joost, André en David. Waar de heren elkaar in Ventoux opzochten om opnieuw de berg op te fietsen en te achterhalen wat er met hun overleden vriend en dichter Peter was gebeurd, zoeken ze elkaar in Ferrara, nu als stelletje vijftigers, wederom op. Deze keer is het doel anders: de Italiaanse plaats Ferrara. Wagendorp vaart met deze roman door op het succes van Ventoux, maar doet dat niet zonder gebreken.

In Ferrara krijgt Bart het woord. In sneltreinvaart vertelt hij hoe het de afgelopen jaren – de jaren na Ventoux – met zijn vrienden is gegaan. Bovendien laat hij duidelijk zien dat de mannen zich nog niet aan hun leeftijd willen ‘overgeven’. Dan ontmoeten de vier mannen elkaar opnieuw en vertelt Joost dat hij wil emigreren. Hij heeft, na grondig onderzoek, een riant huis in Ferrara gevonden en wil er een design-hotel van maken. De foto’s van de woning liegen er echter niet om: het is een opknappertje. De andere drie mannen besluiten met Joost mee te reizen naar Ferrara en hem te helpen de woning om te bouwen tot heus design-hotel.
Tegelijkertijd moet Bart om leren gaan met een ander probleem. Zijn dochter Anna, ook journaliste, krijgt een baan aangeboden bij de krant. Ze mag de situatie in het Midden-Oosten verslaan. Het lijkt een prachtige kans, maar dan moet ze voor langere tijd wonen in het gevaarlijke Midden-Oosten. Terwijl Anna vooral de kansen ziet, ziet Bart vooral de gevaren. Terwijl zijn dochter afreist naar het Midden-Oosten, stort hij zich op de geschiedenis van Ferrara, in de hoop er een mooi verhaal over te kunnen schrijven.

Wie Ventoux gelezen heeft komt bij Ferrara in een gespreid bedje terecht. Wagendorp slaagt er goed in de personages uit zijn eerdere verhaal dezelfde karaktertrekken en gedragingen mee te geven. Het taalgebruik in de mooi gevormde dialogen is daarbij uiterst herkenbaar: de jongens lijken geen steek veranderd. De korte uiteenzetting over hetgeen met de mannen gebeurd is in de afgelopen jaren, lijkt daardoor vrijwel overbodig. Eenieder weet dat Joost fraude gepleegd heeft en eenieder weet dat Bart journalist en schrijver is.
Toch zorgt dit stukje ervoor dat je de nieuwe plot sneller kunt begrijpen. En dat lijkt nodig, want al snel verwerkt Wagendorp ook de symbolische kant uit Ventoux in zijn nieuwe roman. Net als in Ventoux speelt Petrarca, hetzij wat te expliciet, een rol en ook nu weer wordt de noodzaak van vriendschap en de kracht ervan uitgebreid aangehaald. Dit alles doet Wagendorp in de Ventoux-bekende schrijfstijl: niet veel overlatend aan het toeval, niet altijd even sprekend tot de verbeelding; gewoon simpel en makkelijk door te lezen.

Ook de plotontwikkeling in Ferrara is de moeite van het doornemen waard. Hoewel niet de hele plot strak opgewerkt is – de kern kabbelt maar een beetje voort – scoort de roman op dit gebied overall een voldoende. Waar het eerdere Ventoux vooral in het teken stond van terugblikken in de geschiedenis en achterhalen wat er precies gebeurd was, lijkt dit boek achteruit én vooruit te willen kijken. Enerzijds lukt dit met het verhaal van de vrienden die hun nieuwe leven nog niet goed kunnen accepteren en het huis willen verbouwen, waarbij Bart tegelijkertijd onderzoek doet naar het verleden van de Italiaanse plaats en ontdekt welke link er ligt met Peters geschiedenis. Anderzijds ligt een deel van de kracht van dit verhaal in de passages over of met Anna. Haar belevingen in het Midden-Oosten, de angsten van haar vader en de rol van een vader-dochterrelatie maakt van Ferrara meer dan zomaar een ‘vervolg’.

Wellicht is het daarom júist jammer dat Wagendorp ervoor koos Ventoux te vervolgen. Anders dan bij Masser Brock mist dit verhaal uniciteit en diepgang en bevat het te veel van alles. De geschiedenis van Ferrara is interessant, maar de noodzakelijke koppelingen met Peters verleden, ontnemen wat kracht. Het verhaal tussen Bart en Anna is mogelijk nóg interessanter. Echter, haar komst naar Ferrara en het contact met de vrienden van Bart is overbodig.

Ferrara bevat een mooi verhaal met voldoende interessante thematiek. Wagendorp sluit prima aan bij maatschappelijke ontwikkelingen en combineert tijdloze thema’s met nieuwe inzichten. De roman doet het prima. Echter, juist doordat het een vervolg op Ventoux is, verliest het kracht. De noodzakelijke linkjes en het verhaal van de vrienden dat toch wel door moet sijpelen maakt dat de werkelijk interessante verhaallijnen achterop raken. Wagendorps Ferrara is daarmee een gemiddeld boek met een overhaast maar toch spannend einde.