Melmoth – Sarah Perry (Marloes)

Complex, uitdagend en mysterieus; de legende van Melmoth de Getuige

Mocht je op zoek zijn naar een ultra complex en tegelijkertijd intens intrigerend verhaal, dan kun je zeker je hart ophalen met Melmoth. De roman, geschreven door Sarah Perry, bevat alle ingrediënten om 300 pagina’s verbaasd te staan en tegelijkertijd angstvallig op zoek te gaan naar de gehele geschiedenis.

In het begin van het verhaal maak je, via een auctoriale verteller, kennis met Helen. Ze wordt meegesleurd door vriend Karel. Hij lijkt geheel van de wereld wanneer hij vertelt over een ramp die hem overkwam. Hij blijkt een manuscript onder ogen gekregen te hebben dat hem niet meer loslaat. Het betreft het verhaal van Josef. Helen krijgt het manuscript mee naar huis en ziet lijdzaam toe hoe haar vriend de grip op het leven volledig verloren lijkt te zijn.

Vervolgens maakt ook Helen kennis met het bizarre verhaal. Wanneer Karel plotseling verdwijnt, en zijn metgezel Thea achterblijft, komt het echte gevolg van het manuscript naar buiten: ‘Hij wilde niet eten. Hij rookte tot hij er misselijk van werd en begon ’s ochtends al te drinken. En toen – begrijp je wat ik bedoel als ik zeg: het was alsof hij verlangde naar datgene waar hij het allerbangst voor was?’ Thea is ten einde raad. Zou Karel meegenomen zijn door Melmoth, de vrouw uit de verhalen? In de zoektocht naar Karel wordt Helen echter meer en meer geconfronteerd met haar eigen daden in het verleden. Ook zij lijkt door Melmoth gezocht te worden…

Melmoth is complex op alle gebieden. De eerste oorzaak lijkt te liggen in het door de auteur gebruikte perspectief. Ze verkiest een auctoriale verteller boven hij/zij-perspectieven of zelfs een ik-perspectief. Dit brengt met zich mee dat ze de verteller de kans geeft te pas en te onpas in te zoomen, uit te zoomen of desgewenst commentaar te leveren: ‘Lezer, getuige, dit is wat je ziet: een vrouw zo onopvallend dat ze bijna verdwijnt. Heel Bohemen om haar heen is fel en levendig – een gouden slang op een paarse wand geschilderd, een vrouw die verwonderd naar een uil op haar arm kijkt, een man in een gewaad van groen fluweel die voorbijgangers probeert over te halen even in een spelonk met kunstlicht een biertje te drinken.’ Dit brengt met zich mee dat je als lezer alert moet zijn op de bron van de uiting. Is het Helen, de verteller of nog iemand anders?

Ook de constructie van het verhaal, met daarbij de gekozen schrijfstijl, is complex, maar daardoor zeker interessant, te noemen. Perry combineert het verhaal van Helen in het heden en het verhaal in haar verleden met delen uit manuscripten, legenden en andere bronnen waarbij ze geschiedenisfeiten als perioden in de Tweede Wereldoorlog niet schuwt. Op die manier ontstaat een samenraapsel met materiaal waar je als lezer een lijn in dient te vinden. Deze lijn lijkt te liggen in de thematiek: het goed en het kwaad. Uiterst gedetailleerd beschrijft Perry gedachtegangen en omgevingen in het verhaal. Talloze keren wijkt ze via gedachtegangen uit en zet ze de lezer op zijsporen. Het effect ervan blijkt uiterst voordelig: Melmoth krijgt het karakter van een pageturner en als lezer krijg je de rol van een soort detective toebedeeld.

Wie de lijn van goed en kwaad vast kan houden gedurende de driehonderd pagina’s, wie het aandurft een moreel complex verhaal te doorgronden en tegelijkertijd het lef heeft na te denken over goed en kwaad, treft in Melmoth door de constructie van het verhaal en de uitgewerkte verhaalpersonages zeker een fascinerend geheel. Perry heeft zich na Het monster van Essex opnieuw in de picture gespeeld met een krachtig verhaal.