Steeds verder weg – Helena Fox (Valérie)

De Australische Elisabeth Martin Grey, kortweg ‘Biz’, valt in een zwart gat als haar beste vriendin Grace na een uit de hand gelopen wraakactie op haar ex-vriendje naar haar vader gestuurd wordt. Haar vriendengroepje en de hele school, zo lijkt het wel, keren zich tegen haar. Biz wil niet meer naar school. Ze wil alleen nog maar slapen en praten met haar overleden vader die af en toe in haar slaapkamer verschijnt. Hij vertelt haar over vroeger, hoe bang hij was dat er haar iets zou overkomen nadat ze geboren werd. Biz is ervan overtuigd dat het haar schuld is dat haar vader dood is.
Nadat haar therapeute haar gestimuleerd heeft om uit bed te komen en om een bezigheid te zoeken, start Biz met een cursus fotografie. Hier leert ze Sylvia kennen, een oude vrouw die de oma van Jasper blijkt te zijn, een jongen uit haar klas. Met de hulp van Sylvia wordt Biz steeds beter in het fotograferen. Ze gebruikt de oude spiegelreflexcamera van haar vader en leert de afdrukken ontwikkelen in een donkere kamer. Zo kan ze de foto’s tot leven laten komen. Sommige foto’s praten ook tegen haar. Ze vertellen het verhaal van de mensen of voorwerpen die erop staan.
Maar het beeld van papa begint te vervagen en Biz wil hem koste wat kost bij zich houden. Ze besluit de plaats waar hij geboren werd en waar hij woonde met mam toen ze klein was te bezoeken om haar beeld van hem terug scherp te stellen. Samen met Jasper trekt ze naar Wagga Wagga maar dat tripje draait heel anders uit.

Steeds verder weg is een speciaal boek en dat is nog zacht uitgedrukt. Het is een YA-boek maar ik vind het persoonlijk nog wat te moeilijk voor deze doelgroep. Begrijp me niet verkeerd, het is erg goed geschreven en het past perfect in de leefwereld van tieners qua taalgebruik en gebeurtenissen, maar het gaat zo diep dat ik er soms zelf moeite mee had. Anderzijds snijdt het net die thema’s aan waar tieners gevoelig voor zijn zoals rouw, depressie en psychose.

In België wordt jaarlijks Rode Neuzen Dag georganiseerd om de aandacht te vestigen en het taboe te doorbreken dat nog steeds heerst rond mentale problemen bij jongeren.  Ook in YA-literatuur mag hier nog meer aandacht voor zijn. Het is dan ook een zeer goed boek, maar ik vrees dat de minder geoefende lezer of liefhebber misschien vroegtijdig zal afhaken.

Het verhaal kan niet in enkele woorden omvat worden. Hoe verder het vordert, hoe moeilijker het wordt om feit en fictie in het leven van Biz nog van elkaar te onderscheiden. Het houdt je in zijn greep. Je kan het letterlijk een mindfuck noemen en zo moet het voor Biz ook echt gevoeld hebben. Hoe langer, hoe meer zekerheden door Helena Fox op suggestieve wijze aan het wankelen worden gebracht. Hierdoor weet je bij momenten niet meer wat echt is en wat niet.

Opvallend is ook dat op het einde van het verhaal nu eens niet alle puzzelstukjes op hun plaats vallen. Er zijn er enkele met omgebogen hoofdjes omdat ze in een verkeerd rondje gedrukt geweest zijn, er ontbreken nog heel wat stukken en het beeld is onscherp, onaf. Maar, dat is prima zo.

In het dankwoord bekent Helena Fox moedig dat ze al heel haar leven kampt met psychische aandoeningen. Zo lijdt ze zelf aan een complexe post-traumatische stress-stoornis, een dissociatieve stoornis en een klinische depressie. Ik had ergens al wel een vermoeden dat zij uit eigen ervaring sprak, omdat de beschrijvingen zo levensecht zijn dat het bijna niet anders kan dan dat ze soortgelijke ervaringen als die van Biz meegemaakt heeft.

Wat me dan weer wel verbaasd heeft, is het feit dat Steeds verder weg haar debuut is! Wat een knappe debuutroman, niets dan respect!