Alles is terloops – Saskia Harkema

Johanna is 49 als ze in een psychiatrische instelling terechtkomt. Ze vraagt zich af hoe het kan dat iemand zoals zij, ogenschijnlijk succesvol en doodnormaal, belandt in een wereld van psychoses en medicatie. Maar haar turbulente verleden verklaart het een en ander. Ze heeft nooit een vaste thuissituatie gehad: door de job van haar vader verhuisden ze elke paar jaar weer naar een ander land, zoals Brazilië en Argentinië, waar ze als jong meisje elke leer opnieuw moest beginnen met vrienden maken, de taal leren en zich aanpassen aan het nieuwe leven. Ook afscheid nemen heeft altijd een grote rol gespeeld. De vraag die Johanna zich meermaals stelt, is: wie ben je als je niet opgroeit waar je geboren bent, steeds weggaat, daardoor niet echt een thuis hebt en steeds de vraag krijgt (ongeacht waar je bent) waar je vandaan komt?

Ik had eigenlijk geen verwachtingen over dit boek omdat ik zelden romans lees met deze diepe thematieken. Erbij horen, je thuis voelen en afscheid nemen zijn de drie hoofdthema’s in het verhaal van Johanna, dat geïnspireerd is op het leven van de auteur zelf. Dat voel je aan de manier waarop Johanna vorm kreeg. Ze is levensecht en vanaf de eerste bladzijde zat ik mee in haar hoofd. Ze legt haar verleden duidelijk uit en de auteur geeft goed aan wanneer we in het heden of verleden zitten waardoor het nooit ingewikkeld wordt en de lezer zich kan focussen op het verhaal van Johanna.

De schrijfstijl van Harkema is hedendaags, maar vooral heel beeldend waardoor je ook de plekken die je niet kent voor je ogen tot leven ziet komen. Je voelt de sfeer van elk land om je heen en wat Johanna meemaakt grijpt je naar de keel. Wat ik zelf het sterkst vond, is de reflectie die het hoofdpersonage maakt. Ze durft zichzelf en alles wat ze meemaakt opnieuw te beleven door erover te praten en in vraag te stellen. Is het wel zo normaal als ze toen vond? Mag het moeilijk zijn? Hierdoor zet ze ook de lezer aan het denken over zijn leven; wat is thuis? Wie of wat bepaalt dat?

Alles is terloops is een roman die naar de keel grijpt en de lezer uitdaagt om zelf na te denken over zijn eigen leven. Met beeldende woorden en zinnen zorgt Saskia Harkema voor een zeer boeiende setting en dankzij Johanna ten tonele te voeren is de lezer vanaf de eerste bladzijde verkocht. Hoewel de auteur af en toe in herhaling valt, is dit absoluut geen storend element. Alles is terloops is het perfecte boek voor lezers die van een uitdaging houden binnen een roman met een wereldse setting.